Tεχνικές για τον εντοπισμό κοιτασμάτων

1. ειδικό όχημα με μικρές εκρήξεις που προκαλεί στο έδαφος, στέλνει σεισμικά κύματα
2. τα σήματα αντανακλώνται από τα πετρώματα και προσλαμβάνονται από ειδικούς αισθητήρες
3. τα δεδομένα αποστέλλονται για εργαστηριακή έρευνα



Τρισδιάστατη ακτινογραφία

Οι τεχνικές για τον εντοπισμό κοιτασμάτων που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια είναι δύο: η «σεισμική τεχνική με τρισδιάστατη αντανάκλαση» και η «κατευθυνόμενη γεώτρηση». Η πρώτη συνίσταται σε μια σειρά από μικρές εκρήξεις στην επιφάνεια, οι οποίες γεννούν μια σειρά από σεισμικά κύματα. Αυτά ταξιδεύουν κάτω από τη γη και αντανακλώνται από τα διάφορα γεωλογικά στρώματα με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τη σύστασή τους (πορώδη ή συμπαγή πετρώματα, νερό, αέριο ή πετρέλαιο). Τα κύματα αντανάκλασης συλλαμβάνονται από ειδικούς αισθητήρες και μετατρέπονται σε ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Αυτά αναλύονται και δημιουργείται ένα είδος τρισδιάστατης ακτινογραφίας. Τα τελευταία χρόνια προστέθηκε και η τεχνική συνεχούς σεισμικού ελέγχου των πετρελαιοπηγών, η οποία επιτρέπει να παρακολουθήσουμε τις μετακινήσεις του πετρελαίου ή των αερίων ώστε να προβλέψουμε τη συμπεριφορά τους και να κάνουμε τις απαραίτητες διορθώσεις στην άντλησή τους.


Τηλεκατευθυνόμενο γεωτρύπανο

Η τεχνική της κατευθυνόμενης γεώτρησης συνταξιοδοτεί το κλασικό τρυπάνι. Αυτό το αποτελούσε ένας σωλήνας με μια διατρητική κεφαλή στην άκρη του. Η διατρητική κεφαλή περιστρεφόταν από ένα μοτέρ στην επιφάνεια. Μέσα από το σωλήνα περνούσαν λάσπη για την ψύξη της κεφαλής. Με αυτή τη διάταξη ο σωλήνας δεν ήταν δυνατό να τρυπήσει υπό γωνία. Στα νέα γεωτρύπανα η διατρητική κεφαλή είναι ενωμένη απευθείας με το μοτέρ. Το μοτέρ κινείται πλέον από τη λάσπη ψύξης, καθώς αυτή ωθείται με υψηλή πίεση από την επιφάνεια προς τα κάτω.

Διατρητικές κεφαλές και ακτίνες γ

Μ´ αυτό τον τρόπο ο σωλήνας μπορεί να συναρμολογηθεί από μια σειρά αρθρωτών τμημάτων. Όσο μικρότερου μήκους είναι τα τεμάχια του σωλήνα, τόσο πιο μικρές είναι οι γωνίες. Αυτό επιτρέπει στη διατρητική κεφαλή να δουλεύει ακόμα και οριζόντια (ορθή γωνία), εξερευνώντας κάθε γωνιά του κοιτάσματος. Χάρη σ´ αυτή την τεχνική, το σύστημα γεώτρησης έγινε και όργανο ανάλυσης του υπεδάφους και του φρεατίου. Δίπλα στη διατρητική κεφαλή τοποθετούνται ειδικά όργανα που εκπέμπουν ακτίνες γ, οι οποίες μπορούν να μας δώσουν στοιχεία για το είδος του πετρώματος που συναντά η κεφαλή. Αυτά τα στοιχεία συγκεντρώνονται στη σάλα ελέγχου με ειδικές συσκευές εκπομπής μικροκυμάτων.

Στο παρελθόν, από ένα κοίτασμα αντλούνταν περίπου το 30% του πετρελαίου, γιατί η άντληση τραβούσε και νερό από τα βαθύτερα στρώματα. Το νερό μπορεί ακόμα και να απομονώσει ζώνες του κοιτάσματος, περιορίζοντας έτσι την εκμετάλλευσή του. Τώρα η εκμετάλλευση φτάνει στο 50% του κοιτάσματος, ενώ κάποιες φορές ξανανοίγονται και άλλα φρεάτια που κάποτε ήταν ασύμφορα

Φρεάτια με νοημοσύνη

Τέλος, μελετούνται φρεάτια με «νοημοσύνη»: θα είναι σε θέση να διακλαδίζονται στο υπέδαφος, σε όλες τις ζώνες του κοιτάσματος. Με ειδικές βαλβίδες στις διακλαδώσεις, θα μπορούν να ελέγχουν την άντληση του πετρελαίου: να το διαχωρίζουν από τα αέρια ή από το νερό του υπεδάφους. Έτσι, το νερό θα ωθείται πίσω στη βάση του κοιτάσματος.





πηγή: focusmagazine